Fr

INTELLIGENCE

Digital News Report 2024: de voornaamste lessen voor België en de rest van de wereld

Donderdag 20 Juni 2024

Digital News Report 2024: de voornaamste lessen voor België en de rest van de wereld

Het Reuters Institute publiceerde zijn langverwachte Digital News Report 2024, een must-read voor wie nieuwsgierig is naar gegevens over de online nieuwsconsumptie wereldwijd. Het rapport is gebaseerd op een onderzoek van YouGov bij meer dan 95.000 mensen in 47 landen die de helft van de wereldbevolking vertegenwoordigen.
 
Het rapport wijst op het groeiende belang van platformen in nieuwsconsumptie en -productie, waaronder meer visuele en op video gebaseerde sociale media zoals TikTok, Instagram en YouTube. Het onderzoekt ook de houding van het publiek tegenover AI, de rol van creators en influencers, de commercialisering van content, enz.
 
In België, waar de internetpenetratie geschat wordt op 92%, stelt het verslag vast dat 15% van de bevolking betaald nieuws consumeert - een ongeveer gelijk percentage bij Frans- en Nederlandstaligen dat stabiel blijft ten opzichte van vorig jaar en redelijk vergelijkbaar is met het algemene gemiddelde voor rijke landen (17%).
 
Er is ook niets veranderd aan het percentage mensen dat vertrouwen heeft in nieuws. Dat bedraagt 44%. Dit is hoger dan het algemene gemiddelde (40%), maar met duidelijke verschillen tussen de twee regio's: 51% bij de Nederlandstaligen en slechts 35% bij de Franstaligen.
Deze kloof weerspiegelt verschillen in de vertrouwensscores van de mediamerken. Die zijn significant hoger in Vlaanderen: 79% voor VRT Nieuws vs. 65% voor RTBF News of 71% voor De Standaard vs. 63% voor Le Soir, bijvoorbeeld, als we kijken naar de topmerken inzake tv-nieuws en de pers wat vertrouwen betreft in elke regio.

Als we kijken naar de nieuwsbronnen, doet digital het veel beter dan de traditionelere media print en tv.
Als we kijken naar de vaakst geraadpleegde devices om online news te raadplegen, is de smartphone met stip het populairste.
Uit het onderzoek blijkt ook dat 32% van de Belgen nog steeds op Facebook vertrouwt voor hun nieuws (tegenover 38% vorig jaar) en 16% op YouTube. De berichtendiensten van Meta (Instagram, WhatsApp en Facebook Messenger) worden met hetzelfde doeleinde gebruikt door bijna 14% van de Belgen, en TikTok klokt af op 7%.
“De nieuwsmedia worden steeds meer geconfronteerd met de opkomst van desinformatie, met gebrek aan vertrouwen, met aanvallen van politici en met een onzeker bedrijfsklimaat.”
Aldus de algemene vaststelling van Nick Newman, digital strategist bij het Reuters Institute. Hij merkt op dat er weliswaar niet één oorzaak is voor deze nieuwscrisis, maar dat veel van de uitdagingen nog worden versterkt door de macht en de veranderende strategieën van de grote technologiebedrijven.
 
“Sommige schrappen nu expliciet nieuws en politieke content, terwijl andere hun focus verleggen van publishers naar creators en de voorkeur geven aan entertainende formats om meer aandacht te vestigen op hun eigen kanalen. Omdat veel mensen zich in grote mate informeren via deze platformen, hebben deze veranderingen niet alleen gevolgen voor de nieuwsindustrie, maar ook voor onze samenleving.”
 
Newman wijst ook op de snelle vooruitgang die AI boekt en die volgens hem de traffic naar informatieve websites en apps verder zou kunnen verminderen.”Hoewel uitgevers AI snel toepassen om hun activiteiten efficiënter te maken en content te personaliseren, suggereert ons onderzoek dat ze voorzichtig te werk moeten gaan, omdat het publiek over het algemeen wil dat mensen nog steeds de touwtjes in handen hebben”, aldus de strateeg.
 
Dit zijn samengevat de voornaamste conclusies uit het rapport van 2024:
  • Nieuwsconsumptie op platformen neemt toe: zes netwerken bereiken nu ten minste 10% van de respondenten (vergeleken met twee tien jaar geleden). Bovenaan de lijst staat YouTube, dat wekelijks wordt gebruikt door bijna een derde van de respondenten, en WhatsApp door ongeveer een vijfde. TikTok (13%) heeft nu X (10%) ingehaald.
  • Video wordt een steeds belangrijkere bron van online nieuws, vooral voor jongere mensen. 66% van de respondenten kijkt naar korte nieuwsvideo's en 51% naar langere formats. Deze consumptie vindt voornamelijk plaats op platformen (72%) in plaats van op de websites van uitgevers (22%), die tien procentpunten verloren ten opzichte van 2018. 
  • De bezorgdheid over wat waar en wat onwaar is op het internet is het afgelopen jaar met drie procentpunten gestegen. 59% van de ondervraagden zei zich hierover zorgen te maken. 
  • Het vertrouwen in het nieuws (40%) is stabiel, maar blijft over het algemeen vier punten lager dan op het hoogtepunt van de pandemie. 
  • Nieuwsvermijding neemt toe: 39% van de respondenten zegt soms of vaak nieuwsgerelateerde inhoud te vermijden. Dit is drie procentpunten hoger dan het gemiddelde voor 2023.
 
Slechts 17% van de respondenten zegt het afgelopen jaar online voor nieuws te hebben betaald binnen de groep van 20 rijke landen. Noord-Europese landen zoals Noorwegen (40%) en Zweden (31%) hebben het hoogste percentage. De vooruitzichten om nieuwe abonnees aan te trekken blijven beperkt door een hardnekkige terughoudendheid om te betalen voor nieuws in combinatie met een lage interesse en de overvloed aan gratis bronnen. 55% van de mensen die geen abonnement heeft, zegt niets te willen betalen voor online nieuws.

Archief / INTELLIGENCE