Fr

BLUE

De media koolstofvrij maken: een noodzakelijke eerste stap... maar het volstaat niet, door Sabrina Bulteau (Sench)

Vrijdag 27 September 2024

De media koolstofvrij maken: een noodzakelijke eerste stap... maar het volstaat niet, door Sabrina Bulteau (Sench)

De mediaconsumptie is de afgelopen jaren geëxplodeerd en een integraal onderdeel van ons dagelijks leven geworden. Of het nu gaat om het lezen van de krant, televisie kijken of streamen, surfen op het internet of scrollen op de sociale media, ons mediagebruik heeft een milieu-impact die vaak wordt onderschat.

Als we het hebben over de ecologische voetafdruk van de media, is het koolstofverbruik meestal het eerste aspect waar we aan denken. De milieukwesties die gerelateerd zijn aan de media gaan echter veel verder dan alleen CO2-uitstoot: waterverbruik, energieverbruik, afvalproductie en de exploitatie van schaarse grondstoffen zijn allemaal uitdagingen waarmee rekening moet worden gehouden.

Neem bijvoorbeeld videostreaming, een snelgroeiende markt die 1% vertegenwoordigt van de wereldwijde CO2-uitstoot. Het energieverbruik van datacenters en de overdracht van data via internetnetwerken zijn twee belangrijke componenten van deze koolstofvoetafdruk. Het energieverbruik van datacenters in België wordt geschat op 3,7 TWh per jaar, wat overeenkomt met ongeveer 1,2% van het totale elektriciteitsverbruik in ons land. Deze enorme infrastructuren, die essentieel zijn voor een vlotte verspreiding van digitale content, vereisen ook aanzienlijke hoeveelheden water voor de koeling, om de infrastructuur op een optimale temperatuur te houden. Een datacenter verbruikt evenveel water als een stad met 35.000 inwoners.

Verder worden er in elke fase, van pre- tot postproductie van content, aanzienlijke natuurlijke hulpbronnen verbruikt en genereert dit verschillende soorten vervuiling: elektriciteit voor belichting, verplaatsingen van het team, materialen voor sets (vaak niet recycleerbaar) en energieverslindende technologische apparatuur. De productie van een film met een groot budget kan bijvoorbeeld wel 2.840 ton CO2 uitstoten, wat het equivalent is van het jaarlijkse verbruik van 300 Amerikaanse huishoudens, en één dag reclame maken kan tussen de 20.000 en 30.000 kWh aan elektriciteit verbruiken.

Een ander voorbeeld is dat van de digitale reclame. Een gemiddelde digitale campagne (inclusief banners, video’s en SoMe ads) genereert ongeveer 5,4 ton CO2 per miljoen impressies, zo blijk uit een studie van Fifty-Five en ADEME. Dit komt overeen met de koolstofvoetafdruk van een retourvlucht tussen Brussel en New York voor één persoon. Bovendien wordt digitale reclame vaak gehost op servers die nog steeds grotendeels worden aangedreven door niet-hernieuwbare energiebronnen.

Ook de sector van de gedrukte reclame is niet vrijgesteld van dit probleem. In België vertegenwoordigt het papierverbruik voor reclamedrukwerk (posters, flyers, tijdschriften) ongeveer 45.000 ton papier per jaar, en dit volgens cijfers van de Belgische papierindustrie. Papierproductie is een waterintensief proces, waarbij ongeveer 10 liter nodig is om één A4-blad te produceren. Erger nog, volgens een studie van ADEME belandt ongeveer 60% van de reclamefolders die via de brievenbus worden verspreid ongelezen in de vuilnisbak. Dit ongebruikte papier draagt significant bij tot de afvalberg en verergert het milieuprobleem. In België wordt jaarlijks ongeveer 27.000 ton papier weggegooid!

Tot slot is ook de milieu-impact van smartphones een reden tot bezorgdheid. De productie van een gemiddelde smartphone genereert volgens een analyse van het Shift Project ongeveer 85 tot 95 kg CO2. In België, waar jaarlijks ongeveer 2,5 miljoen smartphones worden verkocht, vertegenwoordigt dit een jaarlijkse CO2-voetafdruk van bijna 250.000 ton. Elke geproduceerde smartphone genereert ook elektronisch afval en geschat wordt dat er in België jaarlijks ongeveer 125.000 ton elektronisch afval geproduceerd wordt, waarvan een aanzienlijk deel afkomstig van mobiele toestellen. Om nog maar te zwijgen van de extractie van de grondstoffen die nodig zijn om ze te produceren, wat ook een aanzienlijke impact heeft op het milieu.

Deze feiten tonen duidelijk aan dat het mediavraagstuk veel verder gaat dan de koolstofkwestie. Een holistische benadering is noodzakelijk, een benadering die niet alleen de reductie van koolstofuitstoot omvat, maar ook de optimalisatie aanpakt van alle middelen die gebruikt worden in dit proces. Er zijn bijvoorbeeld verschillende manieren om de ecologische voetafdruk van videostreaming te verkleinen, zoals het optimaliseren van videocodecs, het gebruik van hernieuwbare energie om datacenters van stroom te voorzien of het stimuleren van meer verantwoorde consumptiepraktijken.

Het gaat echter niet alleen om het minimaliseren van de impact, maar ook om het opnieuw uitvinden van het businessmodel, dit door het om te vormen tot een regeneratieve aanpak. Met andere woorden, de doelstellingen en acties moeten verder gaan dan alleen het respecteren van de planetaire grenzen. Ze moeten bijdragen tot het actief herstellen en verbeteren van ecosystemen.

Dit houdt in dat de media elke fase van hun waardeketen opnieuw moeten analyseren, van productie tot distributie en consumptie van content. Een dergelijke transformatie impliceert niet alleen een technologische innovatie voor het verkleinen van de de ecologische voetafdruk, maar ook een groter consumentenbewustzijn en vastbeslotenheid om
duurzaam te ondernemen.

Bronnen
 
Fifty-Five & ADEME, "La publicité numérique, un impact encore sous-estimé, 2020.
International Energy Agency (IEA), "Data Centres and Data Transmission Networks", 2021.
Industrie Papetière Belge, "Rapport Annuel 2022".
ADEME, "Impact environnemental des prospectus publicitaires", 2018.
The Shift Project, "Lean ICT: Pour une sobriété numérique", 2019.
U.S. Department of Energy, "Data Center Water Usage", 2022.
European Commission, "Energy Consumption of Data Centers", 2021.
World Wildlife Fund (WWF), "Papermaking and Water Consumption", 2020.
United Nations University, "Global E-waste Monitor 2020", 2020.
VMM (Flanders Environment Agency), "Belgium Water Consumption Report", 2022.
Elia, "Electricity Consumption in Belgium", 2022.
Deze transitie naar een regeneratief model zal centraal staan tijdens de volgende editie van Conscious Talk Sench. Die vindt plaats op 16 oktober 2024 en wordt georganiseerd in samenwerking met Media Marketing.
Het evenement brengt experts uit de sector samen om de uitdagingen en oplossingen te bespreken die media in staat stellen om een actievere rol te spelen in het behoud van onze planeet. We nodigden de volgende sprekers uit.

- Bruno Liesse, managing director van Polaris, zal enkele key results delen van de belangrijkste studies die zijn gevoerd naar de milieu-impact van de media.


- Catherine Bals, sustainability department lead bij Proximus, spreekt in naam van de adverteerders en contentproviders.

- Jean-François Zigger, CSR consultant en ex-associate director bij Biggie Group, zal het reclameluik bespreken.

- Valérie Janssen, directeur media, data & tech bij RMB, dat een Gold won in de categorie Media Sustainability op de AMMA Awards.


We nodigen je uit om deel te nemen aan dit cruciale debat voor het smeden van de toekomst van onze sector, met als doel ervoor te zorgen dat hij niet alleen minder vervuilend wordt, maar ook respectvoller en met een herstel van de ecosystemen.

Meer informatie en inschrijvingen hier.

Archief / BLUE