Fr

TECH

Olivier De Raeymaeker (Le Soir): "AI kan ons helpen om efficiënter te werken maar kan kwaliteitsjournalistiek nooit vervangen"

Woensdag 21 Februari 2024

Olivier De Raeymaeker (Le Soir):

We gingen Olivier De Raeymaeker, de directeur van Le Soir, opzoeken voor een gesprek over de evolutie van de pers in het licht van de recente technologische ontwikkelingen.

Een SWOT van AI en meer bepaald genAI.

Sterke en zwakke punten

Olivier De Raeymaeker begint met erop te wijzen dat het nog te vroeg is voor een analyse van de sterke en zwakke punten van deze technologieën die nog zo recent zijn en voortdurend evolueren. Hij ziet de flexibiliteit van de uitgevers echter als een troef, en dus een kracht, om ze aan te pakken.

Hij is persoonlijk onder de indruk van de technologie en de ontwikkeling ervan en merkt op hoe snel AI doorgedrongen is tot de maatschappij in het algemeen en print in het bijzonder. Vanaf april vonden er bijvoorbeeld discussies plaats tussen uitgevers, bijvoorbeeld binnen de internationale alliantie LENA (Leading European Newspaper Alliance), waarvan Le Soir lid is.

Door dit overleg en interne vergaderingen binnen de Rossel-groep werd de behoefte aan een ethisch en deontologisch kader duidelijk als een prioriteit. “We moeten transparant zijn tegenover onze lezers over de manier waarop we deze technologieën gebruiken”, aldus Olivier De Raeymaeker die erop wijst dat de meeste uitgevers werken aan een specifiek handvest of er al eentje hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de titels Mediafin, De Tijd en L'Écho, terwijl het charter van Le Soir momenteel wordt opgesteld.

Kansen

Meer efficiëntie staat in deze categorie bovenaan de lijst, op verschillende niveaus: journalistieke activiteit, evolutie van nieuwsvormen en de toegankelijkheid ervan.

Hoewel AI het werk van journalisten niet kan vervangen, kan het wel een waardevol hulpmiddel zijn. De kracht van AI kan bijvoorbeeld helpen bij de analyse van de massa’s data uit verschillende bronnen of met de zoektocht naar specifieke informatie in video-opnamen van persconferenties.

“Deze kracht kan ook worden ingezet voor onze lezers door de toegang tot onze archieven te vereenvoudigen”, aldus de directeur van Le Soir. “We denken momenteel na over een 'antwoordmotor' die de huidige zoekmachine zou vervangen. In plaats van een eenvoudige chronologische lijst van gepubliceerde artikelen zonder toegevoegde waarde te produceren, zouden we een gestructureerd antwoord kunnen bieden op de vragen van onze lezers en ze zo op een doeltreffende manier door onze archieven kunnen leiden.”

Ook op redactioneel vlak zijn de mogelijkheden legio, maar ze liggen wel delicater en geven soms aanleiding tot bezorgdheid bij journalisten. Volgens Olivier De Raeymaeker is deze angst ongegrond: “Als de job van een journalist alleen uit schrijven zou bestaan, dan zou het beroep inderdaad bedreigd kunnen worden, maar dat is niet het geval. AI is niet in staat om informatie te onderzoeken, te ontcijferen en te relativeren, wat de essentie van het journalistieke vak is.” Een chatbot kan net zo min informatie structureren, wat het DNA van de krant weerspiegelt en het voorrecht van de redactie blijft.

Veranderingen in de manier waarop nieuws wordt geconsumeerd, met name bij het jongere publiek, zetten uitgevers ertoe aan nieuwe nieuwsformats te ontwikkelen. Daarbij kan technologie een rol spelen om het aanbod te verrijken.

“Onze lezers willen audioversies van onze artikelen”, licht Olivier De Raeymaeker toe. “Zo maakte Le Monde bijvoorbeeld gebruik van technologie om verschillende stemmen te synthetiseren.” Aldus biedt het een audioversie van zijn artikels waarin deze verschillende stemmen elkaar opvolgen, wat de luisterervaring meer diepte geeft. Met behulp van geavanceerde vertaaltools produceert de krant ook een Engelstalige versie die weliswaar voor publicatie door journalisten gevalideerd wordt.

"Al deze initiatieven zijn interessant om te onderzoeken. Dat geldt ook voor diensten als het aanbieden van samenvattingen en automatische ondertiteling van video's. Vanuit een meer technisch oogpunt is het taggen van content, artikelen, podcasts of video's om hun referentiëring te verbeteren ook een van de mogelijke toepassingen van AI.

Tot slot is biedt ook de personalisatie van de ervaring een aantal kansen. “Zonder het nog over AI te hebben, gebruiken we al machine learning om onze lezers artikelen aan te bevelen op basis van hun leesgeschiedenis”, bevestigt Olivier De Raeymaeker die ook wijst op de mogelijkheden van gepersonaliseerde nieuwsbrieven om content te promoten.

Risico’s

Voor de directeur van Le Soir horen er echter ook zeer reële risico’s aan deze technologieën verbonden en ze zijn van tweeërlei aard: economische enerzijds en maatschappelijke anderzijds.

Vanuit economisch oogpunt is het een feit dat leveranciers van AI-oplossingen hun modellen bouwen op basis van activa die hun niet toebehoren, met name de content van uitgevers. Velen van hen hebben ondertussen trouwens de toegang tot hun content afgesloten.
“Het gaat inderdaad om een existentieel economisch probleem voor ons”, benadrukt Olivier De Raeymaeker. “Het businessmodel voor generatieve AI is nog in ontwikkeling en is nog niet volledig bekend, maar we kunnen niet toestaan dat deze spelers het uitbouwen door onze content te plunderen. Als onze content gebruikt wordt, zouden we een overeenkomst met hen moeten sluiten om de waarde van wat we doen te verhogen. Er zijn gesprekken gaande tussen uitgevers om de invalshoeken van de discussies te bepalen. Sommige uitgevers, zoals Axel Springer en The Associated Press, hebben echter al overeenkomsten getekend met OpenAI, terwijl andere, zoals The New York Times, het bedrijf van Sam Altman voor de rechter slepen...

Generatieve AI omvat voorspellende tools die niet produceren wat waar is, maar wat waarschijnlijk is. Daarmee zijn ze zeer effectief voor de productie van onwaarheden, wat ook een groot maatschappelijk risico vormt.

“Des te meer omdat er een echte fake news business bestaat, met bedrijven die daar goed geld aan verdienen”, waarschuwt Olivier De Raeymaeker. In tegenstelling tot persuitgevers hebben deze bedrijven er alle belang bij om de deuren van hun content wagenwijd open te zetten voor leveranciers van AI-oplossingen.

Deze trend naar wat Olivier De Raeymaeker “twijfelachtige inhoud” noemt, bestaat al op sociale netwerken. De vraag hoe AI-taalmodellen worden getraind en op basis van welke inhoud, is daarom niet alleen een economische kwestie, maar ook een maatschappelijke.

"De geloofwaardigheid van nieuws staat op het spel. Dit betekent dat we onze hoge standaarden moeten handhaven wat betreft de kwaliteit van wat we maken, naast ons evangelisatiewerk, vooral met jongere mensen. De uitdaging hier is om de nieuwskwaliteit te promoten, om het werk van de journalistiek uit te leggen, de waarde van een redactie, van een uitgever, in vergelijking met content die door machines wordt gegenereerd, zonder controle op de kwaliteit, waarheidsgetrouwheid of het perspectief.

AI’s betekenen dus gewoon de zoveelste ontwikkeling in de pers die voortdurend verandert om nieuwe technologieën en veranderende leesgewoonten te integreren. “Hoewel de economische en maatschappelijke risico’s wel degelijk bestaan, zijn er ook heel wat kansen die ons efficiënter kunnen maken en ons versterken”, besluit de directeur.

Archief / TECH