Fr

TECH

Welkom in het Tijdperk van Digitaal Feodalisme: Waarom We Allemaal Gratis Werken, door Clo Willaerts

Dinsdag 25 Februari 2025

Welkom in het Tijdperk van Digitaal Feodalisme: Waarom We Allemaal Gratis Werken, door Clo Willaerts

Eerder deze ontdekte ik Yanis Varoufakis' boek uit 2023 over "technofeodalisme" via een Wisecrack-video, en de schellen vielen van mijn ogen: we zijn niet langer slechts gebruikers van technologie – we zijn moderne horigen die voor digitale heren werken.

Sta eens stil bij je dag. Elke keer dat je iets op sociale media plaatst, iets online zoekt of gewoon met je smartphone rondloopt, werk je gratis. De techgiganten (zoals Google, Amazon en Meta) verzamelen al deze data die je genereert en gebruiken die om winst te maken. Het toppunt is: we doen dit geheel vrijwillig en de meesten van ons beseffen niet eens dat we eraan meewerken.
 
Cloud serfs
 
Dit is meer dan gewoon kapitalisme. In een kapitalistische context weet je tenminste wanneer je werkt en krijg je (meestal) betaald. Wat we nu hebben lijkt meer op middeleeuws feodalisme, waar boeren voor hun heren werkten. Ze waren geen slaven, maar ze hadden geen eigendom – het waren « serfs »  of « horigen » van de lokale koning. Vandaag zijn we dus "cloud serfs". We werken in digitale velden die eigendom zijn van technologiebedrijven.
 
Digitale koninkrijken
 
Het echte probleem is dat het bijna onmogelijk is om je terug te trekken. Wil je solliciteren voor een baan? Je hebt LinkedIn nodig. Wil je in contact blijven met familie? Lastig zonder Facebook of WhatsApp. Wil je iets kopen? Amazon of andere online platforms zijn vaak de meest handige optie. We zitten vast in deze digitale koninkrijken, heel de dag bezig met waarde creëren voor de nieuwe aristocratie van techmiljardairs en hun aandeelhouders.
 
Wat maakt jou een cloud serf?
 
1. Je creëert inhoud of data die technologiebedrijven geld opleveren (zoals berichten, recensies of je browsegeschiedenis).
2. Je doet dit werk gratis.
3. Je bent afhankelijk van deze platforms voor het dagelijkse leven.
4. Je kunt niet gemakkelijk stoppen zonder een aanzienlijke impact op je leven.
 
Silicon Valley miljardairs
 
Vandaag, in 2025, gaat het nog een stap verder: dit systeem wordt niet alleen sterker – het hervormt de politieke macht zelf. Techmiljardairs zijn niet tevreden met hun grip op onze digitale levens. Ze kopen mediabedrijven, financieren politieke campagnes en beginnen zelfs hun eigen nederzettingen. Net zoals middeleeuwse heren uiteindelijk politieke controle kregen over hun gebieden, transformeren onze digitale heren hun economische macht in directe politieke invloed.

De vraag is niet alleen of dit nieuwe feodale systeem bestaat – het is of onze politieke systemen kunnen overleven wanneer de heren van Silicon Valley meer macht hebben dan veel gekozen functionarissen. Onze data maken hen niet alleen rijker; het helpt hen ook om de samenleving naar hun beeld te hervormen. En het is geen mooi gezicht.
 
Rebel against the machine?
 
De drukpers verbrijzelde ooit oude machtsstructuren, waardoor de Renaissance werd aangewakkerd en de controle over kennis verschoof. Zou digitale technologie hetzelfde kunnen doen? Tot nu toe heeft het de macht geconcentreerd in de handen van een paar techmiljardairs. De vraag is: zullen cloud serfs passief blijven, of zullen ze in opstand komen?

De geschiedenis laat namelijk zien dat machtsstructuren niet voor altijd standhouden. Middeleeuwse horigen kregen uiteindelijk autonomie door systemische veranderingen. Zullen gebruikers hun data en arbeid terugwinnen? Zal gedecentraliseerde technologie of regelgeving de greep van het technofeodalisme breken? De strijd voor digitale autonomie is begonnen – en als de geschiedenis zich herhaalt, zullen cloud serfs niet voor altijd stil blijven.

Archief / TECH