Media Marketing | News | De strijd voor een vrije pers in digitale tijden, door Mike Koedinger (voorzitter van de European Magazine Media Association en CEO van Maison Moderne)

De strijd voor een vrije pers in digitale tijden, door Mike Koedinger (voorzitter van de European Magazine Media Association en CEO van Maison Moderne)

In een tijdperk waarin informatie een vorm van macht is, wordt de duurzaamheid van onafhankelijke journalistiek ernstig bedreigd. De verschuiving naar digital heeft de traditionele verdienmodellen van de media overhoop gegooid en een handvol machtige digitale poortwachters ongekende controle gegeven.

De Europese Commissie voerde weliswaar regulerende maatregelen zoals de Digital Markets Act (DMA) in om de concurrentie te herstellen, maar de handhaving blijft een kritieke uitdaging. Daarnaast zorgen de uitbreiding van de publieke omroepen naar digitale publicaties en de opkomst van door AI gegenereerde inhoud voor nog meer druk op onafhankelijke uitgevers.

Deze ontwikkelingen maken het noodzakelijk dat beleidsmakers beslissende actie ondernemen om een eerlijk en open informatie-ecosysteem te garanderen.

Handhaving van de DMA: bestrijding van self reference en oneerlijke praktijken

Jarenlang hebben digitale poortwachters hun dominante positie gebruikt om hun eigen diensten te bevoordelen ten opzichte van concurrenten, waardoor onafhankelijke uitgevers worden benadeeld. De handhaving van belangrijke DMA-bepalingen is van cruciaal belang om deze praktijken te beteugelen:

- Voorkomen van self reference:
Artikel 6(5) van de DMA verbiedt gatekeepers expliciet om hun eigen diensten te bevoordelen. Praktijken zoals Google dat voorrang verleent aan zijn eigen Shopping en AI-overzichten ten nadele van onafhankelijke uitgevers, moeten snel worden aangepakt.

- Zorgen voor eerlijke toegang:
Artikel 6(12) bepaalt dat poortwachters eerlijke, redelijke en niet-discriminerende (FRAND) toegang tot hun platforms moeten bieden. Dit moet voorkomen dat techgiganten buitensporig veel gegevens vragen of oneerlijke licentievoorwaarden opleggen aan uitgevers.

- AI-exploitatie aanpakken:
Generatieve AI wordt getraind op basis van perscontent, maar vaak zonder compensatie en dat verstoort de markt aanzienlijk. Zonder regelgevend kader zullen AI-systemen de dominantie van digitale reuzen verder versterken en de professionele journalistiek ondermijnen.

Digitaal reclamemonopolie: aandringen op eerlijke concurrentie

Digitale reclame is een belangrijke inkomstenbron voor uitgevers, maar wordt nog steeds sterk gecontroleerd door een paar techgiganten. Deze poortwachters dicteren de voorwaarden en beperken uitgevers in hun mogelijkheden om hun eigen publiek te gelde te maken:

- Inkomstenverlies door gegevensbeperkingen:
De Privacy Sandbox van Google en de App Tracking Transparency van Apple (ATT) komen onevenredig ten goede aan de gatekeepers, terwijl de advertentie-inkomsten van uitgevers aanzienlijk dalen.

- Noodzaak tot strikte handhaving van de DMA:
De EU moet ervoor zorgen dat advertentiemarkten niet worden gemonopoliseerd door praktijken zoals die van Google AdTech en de manier waarop dat bidding en data domineert.

- De autonomie van uitgevers herstellen:
Uitgevers moeten volledige controle hebben over de consentmechanismen van gebruikers en over de commercialiseringsmodellen, zodat een duurzame financiering van onafhankelijke journalistiek mogelijk is.

Publieke omroepen en oneerlijke concurrentie

Hoewel de openbare omroepen een belangrijke rol spelen, bedreigt hun uitbreiding naar digitale publicaties de economische levensvatbaarheid van privémedia:

- Inbreuken op overheidssubsidies:
Volgens de EU-regels mogen publieke omroepen alleen uitzenden, niet in de pers publiceren. Toch bieden publieke omroepen steeds vaker redactionele inhoud online aan, waardoor oneerlijke concurrentie ontstaat.

- Het niet handhaven van staatssteunregels:
Ondanks veelvuldige klachten van uitgevers in lidstaten als Oostenrijk, België, Denemarken en Finland heeft de Europese Commissie weinig vooruitgang geboekt in het aanpakken van deze schendingen.

- Zorgen voor een gelijk speelveld:
Consistente handhaving is nodig om te voorkomen dat publieke omroepen de persmarkten binnendringen en om een divers en onafhankelijk medialandschap te garanderen.

AI en auteursrecht: journalistiek beschermen in het tijdperk van generatieve AI

De ongecontroleerde opkomst van generatieve AI leidt tot ernstige bekommernissen inzake auteursrecht en duurzaamheid van de media:

- Transparantie en verantwoording:
AI-gegenereerde content moet gelabeld worden om desinformatie en manipulatie te voorkomen.

- Compliance verplichting voor AI-bedrijven:
In plaats van uitgevers te verplichten mee te delen dat ze niet willen meedoen, moeten AI-bedrijven worden verplicht om aan te tonen dat ze de auteursrechtwetgeving naleven.

- Eerlijke compensatie:
AI-aanbieders moeten toestemming krijgen en media-uitgevers compenseren voor het gebruik van perscontent. AI-scraping zonder vergoeding devalueert de journalistiek en bedreigt haar economische model.

Conclusie: een oproep tot dringende actie

De duurzaamheid van onafhankelijke media is essentieel voor de democratie, maar digitale monopolies, ongecontroleerde AI-exploitatie en door de overheid gesubsidieerde concurrentie bedreigen de toekomst ervan. De Europese Commissie moet doortastend optreden om de concurrentieregels te handhaven, eerlijke advertentiemarkten te garanderen, het gebruik van AI-inhoud te reguleren en de regels voor overheidssteun te handhaven. Alleen door deze dringende uitdagingen aan te pakken kan Europa een vrije, diverse en onafhankelijke pers in het digitale tijdperk behouden.

Daily	Freemium access
5 x week	MM e - News
1 x week	MM Brunch
1 x week	MM Tech
10 x year	MM Best of Research
10 x year	MM Blue
4 x year	MM Magazine (digital)

De strijd voor een vrije pers in digitale tijden, door Mike Koedinger (voorzitter van de European Magazine Media Association en CEO van Maison Moderne)

Archief / MEDIA

Transfer Media commercialiseert Pickx Showcase

Clear Channel installeert bushokjes met groendaken in Kontich

De Everest voor de dagbladpers en onze democratie, door Dorian de Meeûs (hoofdredacteur La Libre Belgique)

Dagbladpers: vaste waarde en kompas in het oog van de (media)storm

2025, de grote ommezwaai, door Bruno Liesse

Nieuwsblad zeemzoet met AKQA