Fr

BLUE

Een verantwoorde woningbouw: vernieuwen om te regenereren, door Sabrina Bulteau (Sench)

Woensdag 4 December 2024

Een verantwoorde woningbouw: vernieuwen om te regenereren, door Sabrina Bulteau (Sench)

Gelet op de klimaat- en ecologische crisis is het herdenken van de woning een must geworden. Het is meer dan alleen een plek om te wonen of te werken, het kan een belangrijke speler worden in milieu- en sociale regeneratie. In België, waar gebouwen 36% van de uitstoot van broeikasgassen veroorzaken en 40% van de energie verbruiken, moeten de huidige oplossingen verder gaan dan alleen het verminderen van hun impact. Hoe ziet de oplossing eruit? Globale strategieën integreren, de uitdagingen op het vlak van water, energie en biodiversiteit aanpakken en tegelijkertijd de manier veranderen van het gebruik en de exploitatie van gebouwen. 

Maar het ene idee is het andere niet. Sommige initiatieven bieden concrete, meetbare oplossingen, terwijl andere, ondanks hun aantrekkingskracht, oppervlakkiger zijn. Van de projecten die een verschil maken, valt 50L Home op door zijn innovatieve en collaboratieve aanpak.

Het project 50L Home: transformatie van het huishoudelijke waterbeheer

In ons dagelijkse leven verspillen we veel drinkwater, een vitale maar steeds schaarser wordende hulpbron. In België verbruikt elke inwoner gemiddeld 96 liter water per dag, waarvan een groot deel voor niet-essentiële doeleinden zoals het besproeien van planten of voor de toiletten. Het 50L Home project komt met een oplossing voor deze verspilling.

Het betreft een internationaal initiatief dat gesteund wordt door een coalitie van private en publieke spelers, waaronder Procter&Gamble, Electrolux en Kohler (niet-exhaustieve lijst), om het dagelijkse huishoudelijke waterverbruik te beperken tot 50 liter per persoon, met behoud van optimaal comfort.

Dit project combineert technologische innovaties en gedragsoplossingen:

> Intelligente technologieën: huishoudelijke apparaten met een grote efficiëntie; systemen voor het hergebruik van grijs water voor secundair gebruik zoals toiletten, en ‘connected’ kranen om de waterstromen te optimaliseren.
 
> Het sensibiliseren van gebruikers: educatieve campagnes om verantwoorde praktijken aan te moedigen, zoals minder lang douchen of schoonmaken met weinig water. 50L Home bewijst dat verantwoord waterbeheer niet alleen mogelijk, maar ook wenselijk is.

De woning en planetaire grenzen: een evenwicht dat opnieuw moet worden uitgevonden

Naast water zijn er nog andere cruciale uitdagingen die moeten worden aangepakt om de woning echt regeneratief te maken:

> Energie, die in België overwegend fossiel is (72%), blijft een pijler die moet worden omgevormd om de klimaatdoelstellingen te halen.

> Biodiversiteit, die wordt aangetast door verstedelijking, moet worden geïntegreerd in bouwprojecten door middel van oplossingen zoals groene daken en het herstel van natuurlijke habitats.

> Ondoordringbare infrastructuren, die 75% van de bebouwde gebieden uitmaken, verhogen het risico op overstromingen.
Deze kwesties vragen om een systemische visie waarin de woning actief bijdraagt aan het herstel van ecosystemen.

Avoid - Shift - Improve: een methode voor efficiënt handelen 

Om onze gebouwen te transformeren biedt de methode Avoid - Shift - Improve een gestructureerd en pragmatisch kader:

Avoid: het vermijden van impact vanaf de ontwerpfase 

De voorkeur geven aan lokale en biologisch assimileerbare materialen zoals ruwe aarde, hennep en FSC-gecertificeerd hout.

Eco-ontwerp gebouwen die geoptimaliseerd zijn op het vlak van energie-efficiëntie en lage koolstofvoetafdruk.

Voorbeeld: een gebouw dat is ontworpen met gerecycleerd beton kan zijn koolstofvoetafdruk met 30% verminderen.

Shift: lokale en duurzame oplossingen gebruiken 

De voorkeur geven aan de korte keten om de impact van het transport van materialen te verminderen. 

De voorkeur geven aan technologieën die aangepast zijn aan de lokale context, zoals warmtepompen aangedreven door windenergie.
 
Voorbeeld: in België is het gebruik van gerecycleerde bakstenen - een nationale specialiteit - een efficiënt en milieuvriendelijk alternatief.

Improve: de performance verbeteren voor het reduceren van de bestaande impact.

In België, waar 70% van de woningen gebouwd is voor 1980, is energierenovatie een prioriteit.
 
Voorbeeld: het isoleren van daken en het vervangen van mazoutketels kan de energierekening en de uitstoot met 50% verlagen.  

Pas op voor valse goede ideeën

In een markt die op zoek is naar ‘groene’ oplossingen, zijn sommige initiatieven verleidelijk, maar hebben ze negatieve effecten. Hier zijn een paar voorbeelden:

> Geïmporteerde materialen: Het gebruik van exotisch hout of andere geïmporteerde materialen creëert een onnodig hoge ecologische voetafdruk en drukken lokale oplossingen weg die vaak even effectief zijn, zoals FSC-gecertificeerd hout uit Europese bossen.

> Zonnepanelen op slecht geïsoleerde gebouwen: Zonnepanelen installeren op slecht geïsoleerde gebouwen is een veelgemaakte fout. Slechte isolatie leidt tot aanzienlijke energieverliezen, waardoor de geproduceerde energie onvoldoende is om de behoeften te compenseren. Het is essentieel om te beginnen met het verbeteren van de thermische isolatie.

> Ongeschikte groengevels: Hoewel ze er mooi uitzien en populair zijn, vereisen sommige van deze groene muren water- en energie-intensieve irrigatiesystemen, wat hun voordelen teniet kan doen. Anderzijds beperkt de keuze voor lokale planten die aangepast zijn aan het klimaat deze gevolgen.

> Innovatieve materialen zonder volledige levenscyclusanalyse: Sommige ‘ecologische’ materialen, zoals koolstofarm beton, kunnen in werkelijkheid energie-intensievere of vervuilende productieprocessen vereisen. Een volledige levenscyclusanalyse is essentieel vooraleer ze te gebruiken. Een systemische aanpak blijft cruciaal om deze valkuilen te vermijden en een echt duurzame woning te bouwen. 

Het niet te missen evenement voor wie nog een stap verder wil gaan

Op 18 februari  nodigt Sench the Conscious Community je uit voor een nieuwe Conscious Talk om dieper in te gaan op deze regeneratieve oplossingen en methoden. Kortom, de ideale gelegenheid om van gedachten te wisselen met experts en te leren hoe je je woningprojecten kunt omvormen met praktische hulpmiddelen en inspirerende voorbeelden.

Op het programma:

Een exclusieve presentatie van het 50L Home project, met Frantz Beznik, head of global sustainable innovation bij Procter&Gamble, om te begrijpen hoe je het huishoudelijk waterverbruik drastisch kunt verminderen met behoud van comfort.

Verhelderende lezingen van Margaux Cambier, medeoprichter van Natura Mater, die lokale en duurzame oplossingen op het vlak van bouw en renovatie zal delen.

Een duik in de Avoid - Shift - Improve methode, een echt kompas voor het bouwen van verantwoorde, regeneratieve huizen.

Afspraak bij Silversquare Bailli, van 18u tot 21u, om samen een toekomst voor te stellen waarin elk gebouw een positieve speler in het ecosysteem wordt.


Schrijf je hier in.

 

Archief / BLUE